curie.gif (13642 bytes)

 

 

 

 

curie.jpg (38871 bytes)

 

Urodziła się w Warszawie 7 listopada 1867 r,.jako ostatnia z pięciorga dzieci. Ojciec - Władysław Skłodowski, matka- Bronisława Boguska. 1876 r. umiera matka Marii Skłodowskiej - Bronisława Boguska. 1882 r. Maria Skłodowska ukończyła gimnazjum ( w wieku 15 lat).

Lata 1890-1891 - Maria Skłodowska uzyskuje dostęp do Laboratorium Muzeum Przemysłu i Rolnictwa . Kierownikiem Pracowni Fizycznej w Muzeum był kuzyn Marii - Boguski Józef Jerzy ( 1853-1933) - fizykochemik. W latach 1875-1876 Józef Boguski był asystentem Dmitrija Mendelejewa( 1834 -1907). Po powrocie do Polski Józef Boguski utrzymywał przyjacielskie stosunki ze swoim nauczycielem, posyłał mu nowe prace i komunikaty o planach naukowych. Józef Boguski w liście wysłanym w 1898 r . do Dmitrija Mendelejewa poinformował go o odkryciu polonu i radu przez Marię Skłodowską- Curie.

1891 r. wyjazd Marii Skłodowskiej na studia do Paryża

1893 r. Maria Sklodowska uzyskuje licencjat z fizyki

1894 r. Maria Sklodowska uzyskuje licencjat z matematyki

1895 r. ( 26 lipca ) małżeństwo Marii Skłodowskiej z Pierre Curie.

1897 r. ( 12 wrzesień) - urodziny córki Ireny.
Irena Curie w 1918 r. uzyskuje licencjat z fizyki; zostaje asystentką Marii Skłodowskiej- Curie. W 1925 r.Irena Curie broni pracy doktorskiej pt." Badania nad promieniami alfa polonu". W 1934 r. Irena Joliot - Curie wraz z mężem Frederickiem Joliot - Curie dokonuje odkrycia zjawiska sztucznej promieniotwórczości. W 1935 r. wraz z mężem Irena zostaje laureatką Nagrody Nobla w dziedzinie chemii ( przyznaną za syntezy nowych pierwiastków promieniotwórczych). Irena Joliot - Curie i Frederic Joliot- Curie mieli dwoje dzieci : córkę Helenę ( została badaczem jądrowym) i syna Pierre ( został biofizykiem). Irena Joliot - Curie zmarła na białaczkę 17 marca 1956 roku w wieku 59 lat.

1898 r. pierwsza samodzielna praca naukowa Marii Skłodowskiej - Curie zaproponowana przez prof. Gabriela Lippmanna " Własności magnetyczne zahartowanej stali".

1898 r. odkrycie polonu i radu przez małżonków Curie.

1899 r. Maria Skłodowska -Curie po raz pierwszy od zamążpójścia przebywa w Polsce w Zakopanem . Towarzyszy jej mąż - Pierre Curie. Spotyka się tam z rodziną, między innymi z bratem Józefem, siostrą - Bronisławą i ojcem - Władysławem. Siostra Marii Skłodowskiej - Curie - dr Bronisława Dłuska buduje w Zakopanem sanatorium dla chorych na płuca.

1900- 1905 r. Od października 1900 r. Maria Skłodowska- Curie pracuje w Wyższej Szkole Normalnej w Sevres, jako pierwsza profesor - kobieta. W szkole kształcą się przyszłe nauczycielki żeńskich szkół licealnych. Wśród wykładowców byli najwybitniejsi uczeni Sorbony i College de France.

1902 r. umiera ojciec Marii - Władysław Skłodowski.

1902 r. Maria Skłodowska - Curie ustala własności radu.

1903 r. Maria Skłodowska - Curie broni pracy doktorskiej (czytaj niżej).

1903 r. Maria Skłodowska - Curie zostaje laureatkš Nagrody Nobla z Fizyki za odkrycie promieniotwórczości i pierwiastków promieniotwórczych.

1904 r. ( 6 grudzień) urodziny córki Ewy.
W 1938 r. ukazała się drukiem we Francji opracowana przez Ewę Curie biografia Marii Skłodowskiej - Curie. Książka Ewy Curie miała także kilkanaście wydań w Polsce. W czasie II wojny światowj Ewa Curie działała w Siłach Zbrojnych Wolnej Francji. Była korespondentem wojennym wielu dzienników amerykańskich, a także jednym z Dyrektorów " Paris - Presse". Jej mąż Henri Labouisse był ambasadorem USA w Grecji, poźniej Dyrektorem Generalnym United Nations Childrens Found. W 1956 r Henri Labouisse odbierał przyznaną organizacji UNICEF pokojowš Nagrodę Nobla. Ewa Curie - Labouisse mieszka w USA.

1906 r. ( 19 kwiecień) -tragiczna śmierć męża Pierra Curie ; objęcie Katedry Fizyki na Sorbonie.

1910 r. Maria Skłodowska - Curie otrzymuje metaliczny rad ; Polonu Maria Curie nie wyodrębniła. Wyodrębniono jednak ten pierwiastek w czystej postaci w jej laboratorium i dokonano z nim szereg ciekawych eksperymentów .

1911 r. ( 29 październik) Maria Skłodowska- Curie uczestniczy w I Kongresie Solvajowskim w Brukseli. Chemik i przemysłowiec francuski Solvay Ernest (1838-1922) założyciel Międzynarodowego Instytutu Fizyki zorganizował obrady tego Kongresu.
Wśród uczestników Kongresu znależli się między innymi:

  • Goldschmidt Robert B.- chemik, współpracownik Ernesta Solvaya,
  • Planck Max Karl( 1858-1947) fizyk niemiecki ; # laureat Nagrody Nobla z Fizyki w 1918 r.
  • Sommerfeld Arnold ( 1868-1951) fizyk niemiecki.
  • de Broglie Maurice (1875- 1960) fizyk francuski,
  • Rutherford Ernest ( 1871-1937) fizyk angielski; # laureat Nagrody Nobla z Chemii w 1908 r.
  • Einstein Albert ( 1879- 1955) fizyk niemiecki; # laureat Nagrody Nobla z Fizyki w 1921 r.
  • Langevin Paul ( 1872- 1946) fizyk francuski,
  • Nernst Walter Hermann ( 1864-1941) chemik niemiecki, # laureat Nagrody Nobla z Chemii w 1920 r.
  • Brillouin Marcel ( 1854- 1948) fizyk francuski.
  • Solvay Ernest ( 1838-1922) chemik i przemysłowiec belgijski.
  • Warburg Emil Gabriel ( 1846-1931) fizyk niemiecki;
  • Lorentz Hendrik Antoon ( 1853-1928) fizyk holenderski; # Laureat Nagrody Nobla z Fizyki w 1902 r.
  • Perrin Jean Baptiste ( 1870-1942) fizyk francuski; # laureat Nagrody Nobla z Fizyki w 1926 r.
  • Pioncare Henri ( 1854- 1912) -matematyk i filozof francuski.

 

1911 r. przyznanie Marii Skłodowskiej - Curie Nagrody Nobla z Chemii za odkrycie nowych pierwiastków i otrzymanie radu w stanie czystym.

1912 r. ( 6 maja) Delegaci Towarzystwa Naukowego Warszawskiego przeprowadzajš z Marią Skłodowską- Curie rozmowę w Paryżu. Przewodniczącym delegacji jest Sienkiewicz Henryk ( 1846 - 1916) pisarz polski, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury ( 1905 r.). Delegaci namawiają Marię do powrotu do Polski. Propozycja Towarzystwa była dla Marii Curie bardzo miła, bo odpowiadała dawno żywionej przez nią chęci pracowania w rodzinnym środowisku. Dla urzeczywistnienia jej nie wahałaby się rozstać ze starszą córką, która musiałaby pozostać w Paryżu. W odpowiedzi delegatom Maria Curie nie mogła na razie zdecydować się na pryjazd do Warszawy i opuszczenie Paryża z dwu powodów :

  • złego stanu zdrowia, który rodził w niej wątpliwości czy w ogóle będzie w stanie pracować naukowo, a tym bardziej czy zdoła zorganizować nową pracownię radiologiczną;
  • poczuwa się także do obowiązku zorganizowania budującego się w Paryżu Instytutu im. jej męża ( prace organizacyjne potrwają rok lub półtora).

Decyzję ostatecznš Maria Curie odłożyła do czasu usunięcia powyższych przeszkód. ( Protokół 79 posiedzenia Towarzystwa Naukowego Warszawskiego z dnia 16 maja 1912 r.). Maria Skłodowska - Curie nadesłala na adres Towarzystwa kosztorys urządzenia pracowni radiologicznej.Pragnęła ją uruchomić mimo powyżej przedstawionych przeszkód do lipca 1913 r. ( Protokół Nr 95 z posiedzenia Zarządu Towarzystwa Naukowego Warszawskiego z 2 stycznia 1913 r.).
W protokole Nr 98 posiedzenia Towarzystwa Naukowego Warszawskiego z 12 lutego 1913 r. jest informacja o postanowieniu otwarcia pracowni radiologicznej od 1 sierpnia 1913 r. i mianowaniu Marii Skłodowskiej - Curie kierowniczką tej pracowni. Protokół Zebrania Ogólnego Towarzystwa Naukowego Warszawskiego z 25 listopada 1913 r. zawiera informację : " Członek honorowy Towarzystwa Nukowego Warszawskiego Maria Skłodowska - Curie wygłosiła odczyt " O radioaktywności i ciałach radioaktywnych "

 

1914 r. wybuch I wojny światowej; przerwana zostaje łączność Marii Skłodowskiej - Curie z pracownią radiologiczną w Warszawie ; zajmuje się w okresie wojny między innymi organizowaniem wojskowego lecznictwa radiologicznego.

1919 r. praca w Instytucie Radowym w Paryżu.

1920 r. Marię Skłodowskš - Curie odwiedza w Instytucie Radowym przy ul. Pierre Curie w Paryżu dziennikarka amerykańska z Nowego Jorku - p. Meloney ( Missy). Organizuje ona pobyty Marii Skłodowskiej- Curie w USA ( 1921 i 1929 r.)

1921 r. ( maj- 28 czerwiec) pierwsza podróż do USA ( spotkanie z prezydentem USA ( od 1921 r.) Hardingiem Warrenem Gamalielem ( 1865-1923). W USA przebywa wraz z córkami Ireną i Marią. Odbiera 1 g radu zamknięty w szkatułce , do której złoty kluczyk wręczył jej prezydent USA Harding.

1922 r. Udział w pracach Międzynarodowej Komisji Współpracy Intelektualnej w Genewie .( Rada Ligi Narodów mianuje Marię Skłodowskš - Curie członkiem tej komisji; później zostaje jej wiceprzewodniczącą).

1925r. udział w uroczystości poświęcenia kamienia węgielnego pod Instytut Radowy w Warszawie. Maria spotyka się z prezydentem Wojciechowskim Stanisławem ( 1869-1953) - drugim prezydentem RP ( 1922-1926) oraz z polskimi fizykami i chemikami.

1929 r. ( październik) druga podróż do USA . Maria Skłodowska-Curie jest gościem prezydenta USA ( 1929 - 1933) Hoovera Herberta Clarka( 1874- 1964). Przez kilka dni mieszka w Białym Domu. Ameryka daruje Marii Curie drugi gram radu ( pierwszy gram podarowano jej w 1921 roku). Zwiedza Uniwersytet Św. Wawrzyńca ( 26 października) pod opieką Younga Owena D. ( 1874 - 1962) - prawnika i ekonomisty amerykańskiego . Na frontonie gmachu fizyki znajduje się płaskorzeźba w kamieniu przedstawiajšca jej wizerunek. Bierze także udział w jubileuszu Edisona .

1932 r. ( 29 maj) uczestniczy jako honorowa kierowniczka w uroczystości otwarcia Instytutu Radowego im. Marii Skłodowskiej - Curie w Warszawie. Dyrektorem Instytutu Radowego została jej siostra dr Bronisława Dłuska. Wykończony w pełni został szpital należący do Instytutu Radowego . Maria Skłodowska - Curie uczestniczy w jego inauguracji wraz z prezydentem RP (1926-1939) chemikiem prof. Ignacym Mościckim ( 1867 - 1946) . Uczestniczy także w sadzeniu drzewek przed Instytutem Radowym . Jest to ostatnia podróż Marii Skłodowskiej - Curie do Polski.

1933 r. ( wiosna) ostatnie wykłady na Sorbonie.

1933 r.( październik) odbył się Kongres Solvayowski.
Komitetowi naukowemu Kongresu przewodniczył Langevin Paul ( 1872 - 1946)- fizyk francuski.
Na Kongres zaproszono Irenę Joliot - Curie( 1897- 1956) i Fredericka Joliot -Curie (1900 -1958) - fizyków francuskich; # laureatów Nagrody Nobla z chemii w 1935 r.
Na Kongres zaproszono poza Marią Skłodowskš -Curie i jej córką Ireną Joliot - Curie jeszcze trzecią kobietę - Lise Meitner ( 1878-1968) , pracujšcą wówczas w Berlinie , gdzie współpracowała z Otto Hahnem ( 1879 - 1968) -fizykochemikiem niemieckim ( w 1918 Lise Meitner i Otto Hahn odkryli pierwiastek protaktyn ( Pa , Z= 91) , niezależnie od Soddy Fredericka ( 1877- 1956) i Cranstona Johna ur.1891 ).
Einstein Albert był nieobecny na Kongresie. Przebywał wtedy w USA.
Na Kongresie obecni byli między innymi:

  • lord Rutherford Ernest (1871-1937) fizyk angielski; # laureat Nagrody Nobla z chemii w 1908 r.
  • Pauli Wolfgang ( 1900 - 1958) fizyk austriacki; # laureat Nagrody Nobla z fizyki w 1945 r.
  • Bohr Niels ( 1885 - 1962) - fizyk duński; # laureat Nagrody Nobla z fizyki w 1922 r.
  • Heisenberg Werner ( 1901 - 1976) - fizyk niemiecki; # laureat Nagrody Nobla z fizyki w 1932 r.
  • Broglie Louis Victor de ( 1892 - ) fizyk francuski;
  • Broglie Maurice de ( 1875 - 1960) - fizyk francuski;
  • Sir Chadwick James ( 1891 -1974) fizyk angielski; # laureat Nagrody Nobla z fizyki w 1935 r.
  • Sir Cockroft John Douglas ( 1897 -1967 ) fizyk angielski; # laureat Nagrody Nobla z fizyki w 1951 r.
  • Fermi Enrico ( 1901 - 1954) - fizyk włoski; # laureat Nagrody Nobla z fizyki w 1938 r.

 

1934 r. Maria Skłodowska- Curie umiera 4 lipca 1934 r. na skutek anemii złośliwej aplasycznej o przebiegu gwałtownym, gorączkowym.

1934 r. Towarzystwo Naukowe Warszawskie wybija medal pamiątkowy ku czci Marii Skłodowskiej - Curie.

W 1935 r. ukazuje się książka Marii Curie . Na okładce widnieją słowa Maria Curie. Profesor Sorbony, Laureatka nagród Nobla z fizyki i chemii. Tytuł " PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ".

W 1953 r. ukazało się w Polsce II wydanie tej książki. Maria Skłodowska - Curie. Promieniotwórczość . PWN, Warszawa, 1953.( tłum. z jęz. francuskiego).

W 1954 r. ukazały się także w wyd . PWN Prace Marii Skłodowskiej- Curie zebrane przez Irenę Joliot- Curie.


Chemia jądrowa i fizyka jądrowa swymi korzeniami tkwią w odkryciach Marii Skłodowskiej -Curie i jej męża Pierre Curie. Ich nazwisko weszło do nauki na zawsze.
Na cześć małżonków Curie nadano nazwę KIUR pierwiastkowi transuranowemu odkrytemu w 1944 r.w zespole badawczym Gleena T. Seaborga ur. 1912 w USA ; ( sposób odkrycia - przez bombardowanie plutonu-239 (Z = 94 ) cząstkami alfa). Kiur jest to 96 pierwiastek w układzie okresowym ( Kiur , Cm, Z = 96).

 

BACK3.GIF (7419 bytes)